Jak zaprojektować toaletę dla osób niepełnosprawnych zgodnie z przepisami?

Osoby niepełnosprawne w codziennym życiu napotykają na wiele barier architektonicznych i społecznych. Jedną z nich są toalety, które powinny zostać urządzone w odpowiedni sposób. Co mówią polskie przepisy na temat projektowania toalet dla osób niepełnosprawnych? Czego prawo nie reguluje, a o co warto zadbać, by osoby niepełnosprawne mogły bez przeszkód skorzystać z toalety?

Toaleta dla osób niepełnosprawnych w budynkach użyteczności publicznej

Kwestię toalet dla osób niepełnosprawnych w budynkach użyteczności publicznej reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.). Zapisano w nim, że co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higienicznosanitarnych powinno być przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Pomieszczenie takie powinno znajdować się na kondygnacji dostępnej dla tych osób. Przystosowanie toalety odbywa się poprzez:

• zachowanie wolnej od znajdujących się w toalecie urządzeń przestrzeni manewrowej, której minimalne wymiary wynoszą 150 × 150 cm;
• niestosowanie w toaletach i na trasie dojazdu do nich drzwi z progami;
• montaż drzwi o szerokości minimum 90 cm;
• wyposażenie toalety w przynajmniej jedną miskę ustępową i umywalkę przystosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych;
• montaż uchwytów ułatwiających korzystanie z wyposażenia toalety.

Toaleta dla osób niepełnosprawnych może przyjąć formę pojedynczego ustępu bez przedsionka oddzielającego od komunikacji ogólnej. W zakładach pracy toaleta powinna znajdować się nie dalej niż 75 m od stanowiska pracy, a w przypadku stanowiska pracy chronionej – nie dalej niż 50 m.

Dobre praktyki

Przepisy to jednak nie wszystko. W polskim prawie nie sprecyzowano między innymi, na jakiej wysokości mają znajdować się uchwyty ułatwiające korzystanie z toalety. Nie ma w nich także mowy o tym, jak urządzić toaletę przyjazną osobie niepełnosprawnej w prywatnym mieszkaniu – tłumaczy specjalista z firmy Sanipol, która zajmuje się produkcją kabin sanitarnych, w tym przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Projektując toaletę dla osób niepełnosprawnych, trzeba więc stosować się do dobrych praktyk, które znajdują się w różnego rodzaju opracowaniach. Podają one, że w toaletach dla osób niepełnosprawnych:

• miska ustępowa powinna znajdować się na wysokości 45-50 cm, uchwyty na wysokości 75-85 cm, podajnik papieru – 60-70 cm, a przycisk do spłukiwania – nie więcej niż 120 cm;
• nie należy instalować spłuczki obsługiwanej za pomocą nogi;
• górna krawędź umywalki w kabinie WC powinna znajdować się 85 cm nad posadzką, a dolna nie niżej niż 70 cm nad posadzką;
• przestrzeń manewrowa przed umywalką powinna wynosić 90 × 120 cm, a nie więcej niż 45 cm tej przestrzeni powinno znajdować się pod umywalką;
• należy stosować umywalki podwieszane, bez postumentów i szafek pod nimi;
• nie należy stosować baterii umywalkowych obsługiwanych za pomocą kurków;
• lustro powinno zapewniać możliwość regulacji w osi poziomej, a jego dolna krawędź nie powinna znajdować się wyżej niż 100 cm nad posadzką.

Podsumowując, choć polskie przepisy regulują niektóre kwestie związane z toaletami dla osób niepełnosprawnych, nie opisują wszystkiego, o co należy zadbać. Warto więc dowiedzieć się, jakie są dobre praktyki w projektowaniu takich toalet i w miarę możliwości się do nich zastosować.