Komfort noszenia protezy gałki ocznej a materiał wykonania

Utrata bądź zanik gałki ocznej nierozerwalnie wiąże się z koniecznością wykonania protezy, niezależnie od przyczyny takiego stanu czy wieku pacjenta. Proteza ta, nazywana potocznie sztucznym okiem, chroni oczodół i uniemożliwia jego kurczenie oraz pełni funkcję kosmetyczną. Nie mniej ważny jest komfort noszenia protezy oka, na który wpływ ma materiał, z jakiego została wykonana.

Z jakich materiałów tworzone są protezy gałek ocznych?

Pacjenci zasadniczo mają do wyboru protezy ze szkła specjalistycznego lub tworzywa sztucznego – akrylu. Szklane protezy powstają w obecności pacjenta już podczas jednej wizyty i mogą być od razu stosowane. Natomiast protezy akrylowe przygotowywane są dłużej i wymagają dwóch wizyt w odstępie kilku dni, aby je prawidłowo dopasować. Od niedawna możliwe jest także wykonanie protezy drukowanej 3D, ze specjalnych materiałów biopolimerowych. Oferuje niespotykaną dotąd precyzję dopasowania i wytwarzania protez gałek ocznych.

Proteza gałki ocznej a jej zwilżalność

Prawidłowo wykonane sztuczne oko powinno mieć gładką oraz szczelną powierzchnię. To zapewnia optymalne, zbliżone do naturalnego oka zwilżanie przez płyn łzowy. Protezy ze szkła specjalistycznego poddawane są polerowaniu i modelowaniu w ogniu. Protezy są idealnie równe, przez to płyn tworzy na ich powierzchni jednolity film łzowy. Film łzowy pokrywa szklaną protezę równomiernie, zapewniając tym samym odpowiedni poślizg między sztucznym okiem a powiekami. W przypadku protez z tworzywa sztucznego płyn łzowy nie rozprowadza się równomiernie i może tworzyć na ich powierzchni krople, co obniża komfort pacjenta, pozostawiając wrażenie suchego oka.

Materiał wykonania sztucznego oka a temperatura

To, z jakiego materiału została wykonana proteza, determinuje także komfort jej użytkowania w zależności od temperatury. Pod tym względem szklane protezy gałek ocznych są mniej korzystne termicznie niż protezy z akrylu i druku 3D. Zimą szkło jest wyraźnie chłodniejsze, natomiast akryl i 3D nie jest aż tak podatna na gwałtowne zmiany temperatury, przez co noszenie akrylowej protezy nie powoduje u pacjenta dyskomfortu.

Dopasowanie protezy do oczodołu Pod tym względem także korzystniejsze dla pacjenta są protezy akrylowe. Stały rozwój nowoczesnych technologii oraz metod obróbki tworzyw sztucznych pozwala na lepsze dopasowanie protezy do oczodołu, a co za tym idzie – większą wygodę noszenia. Szklane protezy wytwarzane są w tradycyjny sposób, w dodatku materiał ten nie jest aż tak plastyczny. Po zastygnięciu nie jest możliwa dalsza obróbka szklanych protez. Jak informuje specjalista z Next Eye Prosthesis, rewolucyjne pod względem dopasowania do oczodołu są protezy wykonane w technologii 3D, powstające warstwa po warstwie na podstawie trójwymiarowego skanu oczodołu pacjenta. Dokładność odwzorowania jest na poziomie 0,02 mm.

Odwzorowanie tęczówki

Akrylowe i szklane tęczówki wykonuje się zwykle z dostępnej puli tęczówek. Przez to nie zawsze udaje się idealnie dopasować kolor tęczówki protezy do drugiego, zdrowego oka. Na specjalne zamówienie protetyk może ręcznie namalować tęczówkę. Niestety trwa to długo i znacznie zwiększa koszt wykonania takiej protezy. Standardowo każda proteza z druku 3D ma tęczówkę, która jest wykonywana ze zdjęcia drugiego oka – jest jej idealną kopią.

Materiał wykonania protezy gałki ocznej a możliwe powikłania

Wybierając protezę gałki ocznej, należy wziąć pod uwagę także możliwe powikłania. Szkło specjalistyczne jest materiałem nieorganicznym, natomiast protezy akrylowe mogą wywołać u pacjenta reakcję alergiczną. Kluczowa tu jest również zwilżalność protezy. Powierzchnia sztucznego oka z akrylu oraz mniejsza zwilżalność prowadzą do gromadzenia nadmiaru białek, które następnie w procesie denaturacji mogą prowadzić do silnych reakcji alergicznych i dyskomfortu.